Chứng khoán lưu ký là gì? Giao dịch như thế nào?

Chứng khoán lưu ký là gì? Hay lưu trú thực chất là một hoạt động nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao – ghi nhận sở hữu chứng khoán trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán do VSD (trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam) quản lý. Điều này đảm bảo quyền/lợi ích của chủ đầu tư liên quan đến chứng khoán. Vậy chứng khoán lưu ký là gì? giao dịch như thế nào?

Chứng khoán lưu ký là gì và chưa lưu ký là gì?

Chứng khoán lưu ký là loại chứng khoán sau khi thực hiện ký gửi tại hệ thống lưu ký chứng khoán, bao gồm giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp. Chỉ có các chứng khoán đã lưu ký mới thực hiện được các giao dịch trên thị trường. Hệ thống lưu ký chứng khoán gồm: Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam, thành viên lưu ký chứng khoán (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại đã được cấp phép).

Nhiều nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu của công ty chưa được niêm yết trực tiếp trên sàn giao dịch, vì nếu là cổ phiếu tiềm năng thì họ sẽ thu được khoản lợi nhuận lớn khi cổ phiếu bắt đầu được lên sàn.

Chứng khoán chưa lưu ký?

Việc mua cổ phiếu chỉ được công ty cấp cho giấy tờ chứng minh sở hữu chứng khoán hoặc sổ cổ đông, đây chính là loại chứng khoán chưa được lưu ký.

Chứng khoán chưa lưu ký giao dịch được không?

Chứng khoán chưa lưu ký chính là giấy tờ hoặc sổ sách chứng minh quyền sở hữu các cổ phiếu của khách hàng. Quá trình chuyển nhượng thường gặp hai trường hợp:

Công ty chưa đăng ký lưu ký tại VSD hoặc chưa trở thành công ty đại chúng thì khách hàng vẫn thực hiện mua/bán cổ phiếu chưa lên sàn bởi chính công ty này. Ngoài ra, tương tự chứng khoán lưu ký, bạn được hưởng những lợi ích như cổ tức hoặc các quyền tham gia đại hội cổ đông.
Công ty đã đăng ký lưu ký tại VSD và có mã chứng khoán thì khách hàng không tự mua/bán với nhau thông qua sổ hoặc giấy tờ. Lúc này, họ bắt buộc phải chuyển giấy tờ sang trạng thái đã lưu ký thì mới có thể tiếp tục thực hiện giao dịch trên sàn.

Các bước thực hiện giao dịch chứng khoán lưu ký là gì?

Các nhà đầu tư thực hiện lưu ký chứng khoán tại bất kỳ thành viên lưu ký (trong/ngoài nước đều được) thay vì quy định trước kia. Thực hiện chứng khoán lưu ký gồm các bước như sau:

Thiết lập tài khoản giao dịch tại các công ty chứng khoán.
Cung cấp giấy tờ/hồ sơ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán, cùng với giấy tờ cá nhân.
Nhân viên hỗ trợ hoàn thiện công việc theo quy định, sau đó cấp thông tin tài khoản, số lượng chứng khoán cho khách hàng theo đúng hồ sơ.
Sau đó, khách hàng thực hiện mua/bán/cầm cố thông qua sàn giao dịch nhanh chóng và an toàn

Chứng khoán lưu ký do công ty chứng khoán trực tiếp quản lý dựa trên cơ sở giám sát liên tục của các trung tâm lưu ký, do vậy cần phát sinh thêm khoản phí để các trung tâm này thực hiện quản lý chứng khoán an toàn và có trách nhiệm. Đây được gọi là phí chứng khoán lưu ký.

Một số đặc điểm của loại phí này là:

Phí do trung tâm lưu ký thu thông qua công ty chứng khoán.
Phí này chỉ tập trung vào chứng khoán đã lưu ký.
Với các cổ đông nhỏ, phí lưu ký chính là phỉ bảo hiểm cho tài sản.
Phí lưu ký là khoản phí phụ trong hệ thống các loại thuế và phí đầu tư chứng khoán, về cơ bản là thấp.

Kết luận, chứng khoán lưu ký chính là các mã cổ phiếu bạn đang sở hữu trong tài khoản. Khi bạn thực hiện giao dịch thì tất cả thông tin sẽ được cập nhật trên tài khoản mà không cần các văn bản xác nhận khác.

Nguồn: SP Capital