Trung Quốc đang bỏ không nhiều nhà máy lọc dầu

Trước tình trạng giá dầu thế giới đang không ngừng diễn biến tăng do thiếu hụt nguồn cung thì tại Trung Quốc đang bỏ không nhiều nhà máy lọc dầu và đang có khoảng một phần ba trong tổng số các nhà máy lọc dầu của nước này đang trong tình trạng ngưng hoạt động.

Trung Quốc đang bỏ không nhiều nhà máy lọc dầu và lý do đằng sau

Tình trạng bỏ không nhà máy lọc dầu

Hiện nay, nền kinh tế đang bị trì trệ do các chính sách phòng chống Covid-19 của chính phủ Trung Quốc đã khiến cho chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng khiến giá xăng dầu và các loại nguyên liệu đầu vào đều tăng giá. Tại quốc gia này đang ghi nhận có khoảng một phần ba trong số tổng các nhà máy lọc dầu hiện nay đang rơi vào tình trạng ngưng hoạt động, nếu được tận dụng, các nhà máy này sẽ giúp gia tăng nguồn cung xăng và dầu diesel từ đó sẽ làm giảm bớt cơn sốt giá dầu trong thời gian qua.

Ở Trung Quốc đang sở hữu nhiều nhà máy mới được gọi là các siêu nhà máy lọc dầu. Tại các cơ sở này có thể sản xuất cả xăng và sản phẩm hóa dầu từ dầu thô. Với tốc độ tăng trưởng nhanh như vậy thì cũng đồng nghĩa nước này có thể đã là một trong các quốc gia lọc dầu lớn nhất thế giới. Theo Viện nghiên cứu Kinh tế và Công nghệ thuộc Tập đoàn Dầu Khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) thì đến cuối năm 2020, năng lực lọc dầu của nước này là đã đạt 17,5 triệu thùng một ngày và con số này sẽ chạm mốc 20 triệu thùng/ ngày vào năm 2025.

Tuy nhiên, sản lượng lọc dầu Trung Quốc có được lại phục vụ chủ yếu chon hu cầu của thị trường khổng lồ trong nước. Chính phủ Trung Quốc luôn kiểm soát lượng nhiên liệu xuất khẩu thông qua hệ thống cấp hạn ngạch, áp dụng đối với cả các công ty tư nhân. Bắc Kinh gần đây cũng dần cho phép xuất khẩu sản phẩm lọc hóa dầu nhiều hơn nhưng họ cũng không muốn trở thành nước xuất khẩu lớn với các sản phẩm từ dầu vì điều đó có thể đi ngược mục tiêu phi carbon hóa nền kinh tế.

Ảnh hưởng của Trung Quốc đến thị trường xăng, dầu thế giới

Ngành lọc dầu thế giới đang trải qua một vài thay đổi lớn trong thời gian qua. Các nhà máy lọc dầu ở châu Âu và Bắc Mỹ đang dần đóng cửa, dịch Covid-19 đã khiến xu hướng này càng diễn ra nhanh hơn. Trong khi đó, phần lớn cơ sở lọc dầu mới lại được xây dựng tại các nước và khu vực đang phát triển, đặc biệt ở châu Á và Trung Đông.

Tại Mỹ, số liệu mới nhất của BP cho biết năng lực lọc dầu của quốc gia này hiện là 18,14 triệu thùng năm 2020.

Jane Xie – nhà phân tích dầu mỏ cấp cao tại Kpler cho biết rằng.”Sự vắng mặt của Trung Quốc trên thị trường xuất khẩu gây ảnh hưởng mạnh trong khu vực và cả trên toàn cầu”. Năng lực lọc dầu của Trung Quốc đã tăng lên đáng kể trong 3-5 năm qua.

Theo thống kê thì các hãng lọc dầu quốc doanh lớn của Trung Quốc đang đóng góp ba phần tư sản lượng trong ngành và hiện hoạt động với 71% công suất. Tỷ lệ này ở các công ty tư nhân cũng là 64%, CITIC Futures cho biết. Rất nhiều cơ sở tư nhân được xây dựng tại tỉnh Sơn Đông – nơi không cho phép xuất khẩu nhiên liệu.

Kể cả trong điều kiện kinh tế bình thường, Trung Quốc cũng không cho phép xuất nhiều sản phẩm từ dầu sang nước khác. Năm ngoái, số liệu hải quan Trung Quốc cho thấy họ đã xuất khẩu 1,21 triệu thùng một ngày với xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay và con số này chỉ chiếm 7% năng lực lọc dầu thời điểm cuối năm 2020.

Năm nay, thay vì gia tăng xuất khẩu vì nhu cầu trong nước đang giảm sút, họ lại làm điều ngược lại là chỉ cho phép khoảng 17,5 triệu tấn nhiên liệu được xuất đi, giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái 29,5 triệu tấn.

Tại Singapore, lợi nhuận thì từ việc lọc dầu thô thành diesel cũng ghi nhận mức tăng lên 60 USD một thùng, từ mức 10 USD một thùng vào năm trước. Theo hãng tư vấn OilChem, con số này đồng nghĩa với việc các hãng lọc dầu Trung Quốc đang bỏ lỡ khoản lãi khoảng 372 USD một tấn.

Việc Bắc Kinh không sẵn sàng tăng sản lượng sản phẩm lọc dầu đã tác động đến mọi nơi trên thế giới, từ Mỹ đến các nhà máy ở châu Âu. Tuy nhiên, chịu thiệt hại lớn nhất lại là các nước láng giềng tại châu Á của Trung Quốc, như Sri Lanka hay Pakistan – những nơi đang thiếu hụt nhiên liệu trầm trọng, khiến cho nền kinh tế nội đại cũng sụt giảm mạnh.

Nguồn: Sapphire Capital – Bloomberg