Mặc dù thị trường chứng khoán ở mỗi nước có những đặc điểm riêng, phản ánh những điều kiện cụ thể của nước đó, song vẫn có những xu hướng phát triển chung cho tất cả các thị trường chứng khoán thế giới. Trong bài viết dưới đây, spcapital.vn sẽ giới thiệu những xu hướng phát triển chính của thị trường.
Xu hướng phát triển của thị trường chứng khoán thế giới
Có những xu hướng phát triển của thị trường chứng khoán thế giới sau:
Xu hướng quốc tế hóa thị trường chứng khoán
Hiện nay, xu hướng quốc tế hóa thị trường chứng khoán đang trở nên phổ biến khắp thế giới. TTCK là công cụ quan trọng để huy động các nguồn vốn dài hạn cho phát triển kinh tế, bởi vậy nhiều nước phát triển đã mở cửa thị trường để thu hút các nguồn vốn đầy tiềm năng từ nước ngoài.
Tại các nước phát triển, tỷ lệ hoàn vốn đầu tư không cao bằng ở các nước đang phát triển, bởi vậy nhiều nhà đầu tư (NĐT) ở các nước phát triển thích đầu tư vào các nước đang phát triển. Ngay cả chính phủ những nước đang phát triển cũng có chính sách đầu tư ra nước ngoài. Khi đầu tư được đa dạng hóa mang tính quốc tế thì các rủi ro đầu tư cũng được giảm xuống, bởi vậy đầu tư thông qua các quỹ quốc tế ngày càng phổ biến. Thêm vào đó, sự phát triển của kỹ thuật thông tin liên lạc, khiến hoạt động của TTCK các nước có liên quan đến nhau chặt chẽ.
Xu hướng gia tăng các nhà đầu tư chuyên nghiệp
Khi TTCK phát triển đến một trình độ nhất định, các NĐT chuyên nghiệp đã ổn định được các hoạt động của mình và đạt được sự tăng vốn đáng kể, xuất hiện sự cạnh tranh gay gắt giữa các NĐT chuyên nghiệp về tỷ lệ hoàn vốn làm tăng đáng kể tính hiệu quản trong hoạt động của các quỹ đầu tư. Trước tình hình như vậy, các NĐT thay đổi phương thức đầu tư của mình. Họ không trực tiếp đầu tư vào các chứng khoán nữa, mà đầu tư thông qua các quỹ, bằng cách này các NĐT tư nhân có thể giảm tỷ lệ rủi ro và tăng tỷ lệ hoàn vốn. Bởi họ có thông tin và chuyên môn, đây là lợi thế mà các NĐT tư nhân khó đạt được.
Xu hướng chứng khoán hóa các nguồn vốn trên thị trường
Ngày nay, trong tình hình TTCK phát triển mạnh mẽ, nhiều công ty muốn huy động vốn dài hạn, đã không ngần ngại các biện pháp tài chính trực tiếp thay thế cho các biện pháp trước đây. Số lượng các công ty phát hành không ngừng tăng lên vì hiện nay huy động vốn trên TTCK khá đơn giản về thủ tục, tiện lợi và có chi phí thấp. Chính vì vậy xu hướng chứng khoán hóa các nguồn vốn đang được phát triển mạnh ở nhiều nước trên thế giới.
Xu hướng phát triển mạnh mẽ của TTCK phái sinh
Cùng với sự phát triển của TTCK và sự hiện đại hóa hệ thống thông tin liên lạc, ngày nay các sản phẩm chứng khoán phái sinh ngày càng phổ biến. Các sản phẩm chứng khoán phái sinh được hiểu là các thỏa thuận có tính pháp lý, xác định quyền mua/bán các hàng hóa hay công cụ tài chính vào một thời điểm nào đó trong tương lai, tại giá nhất định được thỏa thuận ở hiện tại.
Các sản phẩm chứng khoán phái sinh ngày càng được ưa chuộng, vì nó cung cấp các công cụ làm hạn chế đáng kể các rủi ro về thay đổi giá. Hơn nữa, TTCK phái sinh rất đa dạng, có thể thực hiện bởi nhiều loại hàng hóa bao gồm các chứng khoán lại có thể thực hiện nhanh gọn với số lượng lớn. Vì vậy, thì trường phái sinh phát triển nhanh chóng và trở thành bộ phận quan trọng của TTCK.
Những điều kiện cơ bản để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam
Việc quyết định thiết lập thị trường chứng khoán vào 07/2000 thể hiện sự quyết tâm của Đảng và Chính Phủ trong việc tạo nên một kênh mới nhằm huy động vốn phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, để phát triển có hiệu quả, TTCK ở Việt Nam cần đáp ứng một số điều kiện xác định sau:
Đảm bảo tính ổn định và vững mạnh của nền kinh tế vĩ mô
Sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế vĩ mô có mối quan hệ mật thiết với thị trường chứng khoán. Chỉ khi kinh tế phát triển, lạm phát được kiềm chế, giá trị đồng nội tệ và mức lãi suất ổn định thì công chúng mới yên tâm tin tưởng tham gia đầu tư vào TTCK. Và cũng chỉ trong các điều kiện nêu trên thì TTCK mới mang lại thu nhập cao cho các NĐT. Trong bối cảnh nền kinh tế vĩ mô biểu hiện những dấu hiệu sa sút thì các doanh nghiệp sẽ thu hẹp phạm vi hoạt động, giảm nhu cầu vốn và các NĐT từ chối tham gia vào thị trường do không còn tin tưởng vào khả năng thanh toán và sinh lời. Như vậy, TTCK không thể hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả.
Tạo ra hàng hóa đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng và số lượng để giao dịch trên TTCK
Hàng hóa của thị trường chính là các chứng khoán. Hiện nay tại TTCK trong nước đã có một số chứng khoán tồn tại dưới hình thức trái phiếu chính phủ, trái phiếu ngân hàng thương mại, trái phiếu quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển, trái phiếu doanh nghiệp, cổ phần của công ty…nhưng số lượng và chủng loại còn ít, giá trị hàng hóa còn thấp và chưa đủ cung ứng cho thị trường. Do vậy trong thời gian sắp tới, chúng ta cần tăng cung hàng hóa về số lượng, chất lượng và chủng loại thông qua các hoạt động đẩy mạnh phát hành trái phiếu chính phủ, đa dạng hóa các kỳ hạn để tạo ra đường cong lãi suất chuẩn cho thị trường vốn. Gắn tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước với việc phát hành cổ phiếu ra công chúng và niêm yết trên thị trường.
Lựa chọn các doanh nghiệp lớn, ngân hàng thương mại cổ phần có điều kiện phát hành thêm cổ phiếu và tham gia niêm yết trên thị trường chứng khoán tập trung. Mở rộng việc chuyển các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thành các công ty cổ phần, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán tập trung. Khuyến khích và tạo điều kiện để đưa các loại trái phiếu công trình, đô thị tham gia niêm yết trên TTCK tập trung.
Phát hành các loại chứng khoán khác như: Quyền mua cổ phiếu, trái phiếu công ty, trái phiếu chuyển đổi của doanh nghiệp, chứng chỉ quỹ đầu tư để đưa vào niêm yết và giao dịch trên TTCK. Khuyến khích thành lập các công ty cổ phần và phát hành chứng khoán rộng rãi ra công chúng. Ngoài ra chúng ta cần mở rộng tuyên truyền giáo dục và hướng dẫn công chúng tiết kiệm để đầu tư chứng khoán. Đồng thời thúc đẩy mạnh công cuộc cải cách kinh tế xã hội có hiệu quả để NĐT thực sự tin tưởng vào hoạt động của TTCK.
Đảm bảo được lực lượng con người cần thiết, có chuyên môn về chứng khoán để tham gia vào thị trường
Bất cứ hoạt động nào trên TTCK cũng do con người thực hiện. Do vậy để xây dựng và phát triển TTCK có hiệu quả, chúng ta cần có đội ngũ cán bộ có chuyên môn, am hiểu thị trường để làm công tác quản lý thị trường kinh doanh chứng khoán. Tổ chức quản lý thị trường đồng thời phải thu hút được một bộ phận đông đảo các NĐT có hiểu biết về chứng khoán, sẵn sàng chấp nhận rủi ro để tham gia vào thị trường
Hoàn chỉnh các cơ sở pháp lý đầy đủ và đồng bộ, phục vụ cho sự hoạt động của TTCK
Để đưa TTCK vào hoạt động ổn định, cần ban hành đồng bộ hệ thống văn bản pháp luật, điều chỉnh hoạt động thị trường theo hướng bao quát, toàn diện và phù hợp với thực tiễn thị trường, làm cơ sở cho hoạt động của TTCK. Trong điều kiện nước ta hiện nay, để có thể rút kinh nghiệm, đảm bảo tính linh hoạt cho các quy định pháp luật trong tình hình thị trường mới thành lập còn nhiều yếu tố chưa ổn định cần triển khai thực thi nhanh chóng các luật chứng khoán thông qua văn bản.
Ngoài ra, chúng ta cần bổ sung và hoàn thiện các bộ luật có liên quan để tạo nên hệ thống pháp luật đồng bộ, làm cơ sở cho các hoạt động điều chỉnh của TTCK.
Đảm bảo các cơ sở vật chất kỹ thuật cho hoạt động của TTCK
Không giống như các hoạt động hàng hóa thông thường, TTCK muốn hoạt động phải có những cơ sở vật chất – kỹ thuật nhất định, bao gồm: Hệ thống thiết bị kỹ thuật in chứng khoán, hệ thống giao dịch và giám sát thị trường, hệ thống yết giá, hệ thống lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán. Như vậy, để phát triển TTCK chúng ta cần tăng cường đầu tư để hiện đại hóa cơ sở vật chất – kỹ thuật; phục vụ hoạt động trên thị trường, đảm bảo cho các hoạt động giao dịch và mua bán chứng khoán được diễn ra nhanh chóng, an toàn và có hiệu quả.
Xu hướng phát triển của thị trường chứng khoán thế giới và trong nước có những đặc điểm tương đồng, tuy nhiên cũng sẽ chứa đựng những khác biệt rõ rệt. NĐT nên tìm hiểu, bởi vì đây là những kiến thức nền tảng và cần thiết cho quá trình đầu tư lâu dài.
Nguồn: SP Capital
Discussion about this post